ورمیکولیت از کلمه لاتینی Vermiculus، به معنای کرم کوچک گرفته شدهاست. دراثرحرارت حجیم میشود، در اثر شعله با ایجاد یک اشعه زرد طلایی رنگ مثل شیشه میترکد، با آب تمیز میشود. این محصول به دلیل خواصی چون وزن مخصوص پایین، جذب آب بالا، ضد حریق و عایق بودن، آنتی باکتریال بودن و غیرسمی و دوستدار محیط زیست؛ در صنایع مختلفی مثل لنت سازی، خوراک دام، کشاورزی، عایقهای دما بالا، صنایع بستهبندی و … کاربرد دارد شرکت لیدوما مفتخر است، برای اولین بار در کشور عزیزمان، این محصول را در مقیاس صنعتی و با قیمت و کیفیتی رقابتی به تولید انبوه برساند.
آنالیز ورمیکولیتورمیکولیت در کشاورزی
این ماده در کشاورزی کاربرد گسترده دارد. نظیر زمینهای چمن، باغها، مواردی که رشد سریع گیاه از اولویت برخوردار باشد، (ورمیکولایت بهصورت صددرصد استفاده میشود). ورمیکولایت همچنین در شرایط ویژه کمآبی، حفظ خاک از جریان بادهای گرم و جلوگیری از یخبندان و صدمه به ریشهها کاربرد دارد.
ورمیکولایت با ایجاد فضای مناسب در خاک و سبک کردن آن، هوادهی به ریشه را به شدت بهبود میبخشد و این در حالیست که رطوبت و موادغذایی را به آسانی در اختیار قلمهها و ریشههای جوان قرار میدهد. ورمیکولایت مادهای است دائمیو غیرمضر برای خاک که دارای تمیزی صددرصد است. ورمیکولایت مادهایست بدون بو، غیرسمیو استریل که باعث فساد خاک و ضایع شدن آن نمیگردد و بهدلیل خنثی بودن، ماهیت خاک را تغییر نمیدهد. ورمیکولایت دارای قابلیت نگهداری نقل و انتقال کاتیونها میباشد، به همین علت میتواند موادی نظیر آمونیوم، پتاس، کلسیم، منیزیم و آهن را به آسانی در اختیار ریشهها قرار دهد. این ماده بسیار سبک و همراه با خاک معمولی، خاک برگ و خاکهای غنی شده با کودهای شیمیایی بهترین روش برای رشد گیاهان، بهخصوص گلهای زینتی میباشد.
ورمیکولیت بسیار سبک و به آسانی قابل جابه جایی و ترکیب با خاک است. ورمیکویت فاصله بین دو آبیاری را افزایش میدهد و به سبب ظرفیت تبادل یونی ورمیکولیت کمک میکند. ورمیکولیت با دارا بودن خاصیت آنتی باکتریالی خود اجازه رشد به قارچها و همچنین آفات گیاهی را در بستر نمیدهد. این ماده در کشاورزی کاربردهای گسترده ی دیگری هم دارد، از جمله زمینهای چمن ، باغها ،مواردی که رشد سریع گیاه از اولویت برخوردار است، در مناطق مواجه شده با خشکسالی و همچنین در شرایط ویژه کم آبی خاک را از جریان بادهای گرم حفظ میکند و در سرما نیز از یخ زدگی ریشهها جلوگیری به عمل میآورد.
این کانی به دلیل دارا بودن شاخصههایی همچون تمیز و غیر سمی، بی بو، خنثی از نظر شیمیایی و آنتی باکتریال و استریل بودن در باغبانی مورد استفاده گسترده ای دارد، چراکه این ماده خود از کپک زدگی و قارچ گذاری و فاسد شدن گیاه و ریشه جلوگیری میکند. ورمیکولیت به دلیل قابلیت نقل و انتقال کاتیونها میتواند موادی نظیره آمونیوم، پتاس، کلسیم، منیزیم و آهن را به ریشه و گیاه در حال رشد برساند و به سبب همین خصوصیت تبادل یونی قادر است جذب مواد مغذی را برای گیاه آسانتر کند.
در کشورهای پیشرو در کشاورزی، سالهاست که ورمیکولایت بهعنوان شبهخاک در داخل آپارتمانها و یا سیستمهای هیدروپونیک (Hydroponic Growing) در پرورش گل و گیاه در مواردی که محدودیت استفاده از خاک معمولی را دارند، استفاده میشود. (Soiless) و موادغذایی موردنیاز گیاهان بهصورت مایع به ورمیکولایت و نهایتاً ریشهها رسانده میشود.
ورمیکولیت با ایجاد فضای مناسب در خاک و سبک کردن آن ،هوادهی به ریشه را به شدت بهبود میبخشد و این در حالی است که رطوبت و مواد غذایی را به آسانی در اختیار قلمهها و ریشههای جوان قرار میدهد.
برخی نمونههای مصرف: قلمه زدن، رویش دانه، گیاهان خانگی، بستر کشت بذر، حفاظت در مقابل عوامل طبیعی و انبار کردن محصولات ریشه ای مانند پیاز
پوششهای مقاوم به حریق
یکی از روشهای محافظت از صنایع، اسکلتهای فلزی و بتنی ساختمانها، هتلها، مراکز تجاری و اداری، پالایشگاهها، تونلها و صنایع نفت و گاز در برابر حریق استفاده از پوششهای ضد حریق یا پوششهای منبسط شونده (مانند ورمیکولت) میباشد. یکی از انواع پوششهای مقاوم به حریق بر پایه مواد معدنی، پوششهای ضد حریق بر پایه ورمیکولت میباشند. این پوششها بر پایه مواد معدنی نسوز و بسیار سبک ( مانند ورمیکولت ) میباشند که در برابر حریقهای هیدروکربنی تا دمای 1200 درجه سانتیگراد به مدت 4 ساعت مقاومت مینمایند. این پوششها توانایی پایدار در مقابل شوکهای حرارتی ناشی از حریق هیدروکربنی را دارا میباشند. همچنین سازه بتونی یا فلزی پوشش داده شده با این مواد در مقابل شوک اولیه ناشی از انفجار نیز مقاوم میباشند.
ورمیکولیت در صنعت نسوز
ورمیکولیت یک ماده بسیار مناسب برای استفاده در صنایع نسوز. از جمله تولید آجر نسوز کوره و سقف کورهها، آجرهای تزئینی نسوز برای شومینه، دیگها و واگنهای حمل شمش و فلزات در صنایع ذوب فلزات و فولاد و ریخته گری به شمار میآید، چرا که ورمیکولیت دارای ویژگیهایی نظیر: عایق حرارتی خوب، چگالی کم، دیرگداز بودن، جذب تشعشعات و فلزات سنگین، سبکی و مقاومت زیاد میباشد. خواص نسوز ورمیکولیت دردمای C ° 1260 ، Sintering ، و نقطه ذوب C ° 1315 در متالورژی (مواد مركب داغ و مواد عایق مذاب) و نسوزها (آجرهای عایق و تختهها یا اشكال) وجود دارد.
ورمیکولیت در عایقکاری
یکی از کاربردهای ورمیکولیت در صنعت فولاد میباشد. که ورمیکولیت کنسانتره (تغلیظ شده) به عنوان عایق حرارتی عمل میکند. زمانی که ورمیکولیت بر روی مواد مذاب یا فلز داغ ریخنه میشود، بلافاصله اکسپند شده و لایه عایقی ایجاد میکند که از هدر رفت دما جلوگیری میکند.
بتن سبک ورمیکولیتی
از ورمیکولیت با درجات بهترش در صنعت تولید بتن سبک و ساختمان سازی استفاده میگردد. اغلب بتنهای سبک خواصی از قبیل عایق بودن نسبت به حرارت و صوت، مقاومت در برابر یخ زدگی، آتش سوزی و کاهش لطمات حاصل از زلزله را دارا میباشند .ویژگیهایی چون کاهش وزن سازه و ابعاد برخی اجزاء، صرفه جویی زیاد در میزان فولاد مصرفی در اسکلت و پی، حایل صدا و رطوبت و به ویژه عایق حرارت بودن، افزایش موثر فضای مفید داخل بنا، سرعت و سهولت در حمل و اجرا و کاهش خستگی کارگر از مزایای بهره گیری تجربه شده از این بتنها با موارد کاربریهای متعدد در ساخت و سازهها میباشد.
مهم ترین وجه تمایز بتن سبک در مقایسه با بتن معمولی:آنچه مسلم است اینست که دانسیته بالای بتن معمولی بعنوان یکی از محدودیتهای آن به شمار میرود و این در حالی است که بتن سبک دانسیته بسیار پایینی دارد.
ورمیکولیت در بستهبندی مواد
از ورمیکولیت اکسپند شده در صنعت بسته بندی اشیاء و محصولاتی که شکستنی هستند استفاده میکنند تا با ریختن ورمیکولیت اکسپند شده به دور آنها از شکستن آن جلوگیری به عمل آید؛ همچنین در مواردی که در طول حمل و نقل ممکن است رطوبت به ماده ای برسد در بسته بندی آن از ورمیکولیت استفاده میشود تا این کانی معدنی با استفاده از خاصیت جاذب بودنش رطوبت موجود را جذب کند. از جمله در صنایع بسته بندی شیشه و نیز مواد قابل اشتعال كاربرد دارد.
ورمیکولیت در خوراک دام
ورمیکولیت در حالت اکسپند شده در غذای حیوانات و خوراک دام و طیور و شیلات به عنوان ماده افزودنی که جاذب خوبی هم است، مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین خوراک دام و طیور را از قارچ و آلودگی محافظت میکند. این کانی به دلیل ظرفیت بالایی که در جذب مایع دارد میتواند به عنوان یک ماده پشتیبانی کننده برای ملاس، ویتامینها، کولین کلراید، و هر ماده ای که به صورت ذرات ریز در یک مایع بصورت محلول یا کلوئید باشد استفاده گردد.
مزایای ورمیکولیت در خوراک دام و طیور:غیر قابل اشتعال، جذب بالای مایعات، دانسیته حجمیکم، جاذب آفلاتوکسین، دی اکسید و فلوراید پایین، ترکیب آسان با مواد سخت دیگر
ورمیکولیت در لیست افزودنیهای مجاز خوراک دام در کمیسیون اروپا (European Commission) آمده است. همچنین به عنوان یک مثال: برای نشان دادن ظرفیت جذب و حمل مواد توسط ورمیکولیت در یک جریان آزاد سیال وقتی ورمیکولیت در معرض چربی قرار گرفته و اشباع میگردد ترکیبی به دست میآید که شامل 70 % وزنی از چربی و 30 % ورمیکولیت میباشد. همچنین از ورمیکولیت به عنوان بستر مناسبی برای مرغداریها به جای خاک اره کاغذ استفاده میشود و به دلیل دانه بندی که این کانی دارد در صورتی که توسط حیوانات خورده شود، در دستگاه گوارش و چینه دان مرغها مشکلی را پدید نمیآورد و همچنین با غوطه ور شدن در مایع غذای حیوانات باعث میشود حشرات موزی که در اطراف حیوانات تجمع میکنند نیز از بین بروند. برای نگه دارنده خوراک از ورمیکولیت با دانه بندی و مش 0 تا 3 میلی متر استفاده میگردد.
ورمیکولیت در سطوح اصطکاکی
ورمیکولیت با کیفیت و گرید بالا به صورت گسترده در صنایع سطوح اصطکاکی استفاده میشود. برای مثال: میتوان در تولید صفحه کلاچ و لنت ترمز از ورمیکولیت استفاده کرد. ورمیکولیت نسبت به آزبست، بسیار امن تر و بهداشتی تر است و همچنین رغیب جدی ورمیکولیت در این صنعت آزبست است که هم اکنون به دلیل خطرات استفاده ی آن و با ممنوعیت استفاده آزبست در داخل ایران این ماده جایگزین آزبست گردیده است.
مواردی كه باید در جایگزینی ماده غیر آزبستی با ماده آزبستی در صنایع لنت و دیسك مورد توجه قرار گیرد:
هزینه تكنولوژی و مواد محصولات غیر آزبستی خیلی بیشتر از نوع آزبستی نشود، فرایندهای مربوط به ساخت آن پیچیده نباشد، هزینه محصول نهایی خیلی زیادتر از نوع آزبستی نشود، ماده جایگزین بسیار كم خطرتر از ماده آزبستی باشد، قدرت عملكرد ماده جایگزین مناسب باشد، یعنی ضریب اصطكاك، ثبات گرمایی، میزان فرسایش، قدرت یا استحكام مواد، تولید صدا، ساییدگی یا فرسایش دیسك، رسانایی گرمایی، و … مناسب باشد و در نتیجه ایمنی رانندگی نیز حفظ شود.
ورمیکولیت در سیلوها
بسیاری از غلات و حبوبات در انبار و سیلوها نگهداری میگردند که این سیلوها باید دارای شرایطی استاندارد باشند تا غلات از فساد و نفوذ حرارت و رطوبت در امان بمانند، زیرا که غلات تنفس میکنند و به همین دلیل رطوبت CO2 و حرارت تولید میگردد، به همین منظور تهویه صحیح انبار برای خروج حرارت و رطوبت بسیار ضروری است زیرا که رطوبت ایجاد شده سبب کپک زدگی و رشد آفات و حشرات موزی میگردد. به همین دلیل در بسیاری از سیلوها از ماده معدنی ورمیکولیت برای سالم نگه داشتن مواد از کپک زدگی و قارچ گذاری استفاده میکنند، چرا که هم جاذب الرطوبه خوبی است و هم خودش خنثی میباشد.
ورمیکولیت در صنایع نظامی
ورمیکولیت به دلیل اینکه ماده نسوز و عایق در دمای 1000-1400 درجه میباشد و به خاطر شکل ورقه ورقه ای خود، پس از پخت عایق صدا نیز میباشد. زیرا در بین لایه ها هوا وجود دارد و عملکردی شبیه شیشه دوجداره دارد. در هنگام اکسپند شدن (متورق شدن)، ورمیکولیت انرژی بالایی را در زمان کوتاهی دریافت میکند.
همانطور که میدانید هنگام انفجار، سطح انرژی در مدت زمان کوتاهی به میزان زیادی افزایش مییابد پس در نتیجه ورمیکولیت میتواند در جذب و خنثی کردن انرژی انفجار مفید و موثر باشد. به همین دلیل در انبار مهمات از آن استفاده میشود.